به گزارش خبرگزاری علم وفناوری هرمزگان؛ با نگاه جامع تر به باقی مانده آثار هنری اعم ازنقاشی و صنایع دستی سنگی چوبی حصیری و ... در غارها و زیرمین وکوهها نشان می دهد که انسان همیشه در پی ماندگار کردن هنر خود و انتقال آن به نسل های بعداز خود بوده است و این یک نیاز غریزی هر انسانی است که میل دارد زیبایی را انتقال دهد . امروز در جامعه کنونی می بینیم که هنر و صنایع دستی کمتر جایگاه خودرا یافته و هر روز به زوال نزدیکتر می شود چون این هنر که محصول دست و فکر و خلاقیت زنان و مردمان بی ادعا هنرمندی است که در دورترین نقاط روستاها مشغول به فعالیت هنری صرفا جهت دل خود و کسب اندک درامدی ازاین محل هستند .
استان هرمزگان در جنوب ایران قرار دارد و فرهنگ ریشه‌دار و قدیمی آن در کنار آداب‌و‌رسومی خاص مورد توجه بسیاری از تاریخ‌شناسان است. هرمزگان جایگاه ویژه‌ای در صنایع دستی ایران دارد و بیشتر تولیدات آن نیز توسط زنان منطقه انجام می‌شود. می‌توان گفت دست‌سازه‌های این استان با زیبایی و طراحی چشم‌نواز بیشتر جنبه مصرف محلی دارد و معمولا فصلی است.
صنایع دستی خاص در هرمزگان
صنایع دستی استان هرمزگان از جمله صنایعی است که بیش تر جنبه مصرف محلی داشته و شامل: سفال گری، گلابتون دوزی، شک دوزی، شیریكی پیچ، خوس دوزی، بادوله دوزی، چادرشب بافی، قالی بافی، سبدبافی، حصیربافی، سوزن دوزی، صنایع صدفی، عبادوزی، درب و پنچره چوبی، كرچاب، خورجین، ملیله دوزی دور لباس، كوزه سازی و صنایع دستی دریایی هم چون لنج سازی است. صنایع دستی موجود در استان هرمزگان عمدتاً فصلی بوده و ۹۰ درصد تولیدکنندگان را زنان تشکیل می دهند. هنر دستی زنان و مردان هر منطقه نشان از هویت و میراث پایدار و به یادماندنی از یادگاران قدیم دارد که نسل به نسل به آیندگان منتقل شده و برای حفظ و حراست از آن با تداوم و گسترش تلاش می کنند.
درامد کشورها از صنایع دستی
یکی از منابع درآمدی کشورها صادرات صنایع دستی است که می‌تواند علاوه بر ارز آوری در زندگی مردم هم تأثیر گذار است که در این سالها بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
سال ۹۶ به میزان ۲ میلیون و ۲۸۰ هزار دلار صنایع دستی از هرمزگان صادر شد که این میزان در سال ۹۷ طبق هدف گذاری انجام شده باید به ۳ میلیون دلار می‌رسد که طبق آمارهای رسمی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری رسیده است ولی اینکه آیا صادرات انجام شده محصولات هرمزگان بوده یا خیر جای تأمل دارد.
مسؤولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان با استناد به آمارهای سازمان مرکزی خود هر ساله آمار صادرات صنایع دستی این استان را اعلام می‌کنند که البته روند افزایشی دارد در سال ۹۶ میزان صادرات از مبدا این استان ۲ میلیون و ۲۸۰ هزار دلار بود که در سال جاری به چهار میلیون و ۱۸۷ هزار دلار رسیده و اقلام صادراتی که توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان اقلام صادراتی هرمزگان یاد می‌شود هم شامل پاپیه ماشه، چوب و مشتقات آن، سفال و سرامیک، شیشه‌های سنتی، گلیم، مبلمان و مس و سایر محصول‌ها است.
درین بین می بینیم که روزانه و ماهانه آمارهایی از صادرات صنایع دستی داده می شود که هیچ سودی به جیب تولد کنندگان واقعی نمی رود وهمیشه سرآنها بی کلاه می ماند وبه نام انها وبه کام دولتی ها بسیاری از خدمات و صنایع دستی ثبت می شود .
امید است صنایع دستی که این روزها می تواند جایگزین خوبی برای نفت باشد مورد محبت و توجه بیشتر قرار گرفته و بتواند حق زنان و مردان هنرمند و صنعتگر بی ادعا و مظلوم را در روستاهای دور افتاده با درنظر گرفتن خرید تضمینی از آنها ادا نماید
از سوی دیگر با توجه به اینکه صنعتگران صنایع دستی هرمزگان طیف وسیعی را شامل می‌شوند که بسیاری در روستاها زندگی می‌کنند و بنیه اقتصادی کافی برای عرضه محصول خود در بازارهای خارجی و حتی داخلی را ندارند اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان به همراه اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی این استان می‌توانند نسبت به تشویق و ترغیت صنعتگران جهت ایجاد تعاونی‌های فروش محصول‌های صنایع دستی اقدام کنند.
علاوه بر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان به همراه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان می‌توانند از ظرفیت دهیاری‌ها برای ایجاد شبکه جمع آوری و فروش محصول‌های صنایع دستی و مرتبط کردن صنعتگران با تجار و بازرگانان قوی اقدام کنند.
به نظر می‌رسد چرخه صادرات صنایع دستی هرمزگان نیاز به روغن کاری و تقویت اتصال و ارتباط بخش بازرگانی با صنعتگران صنایع دستی و باید انتظار داشت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان باید اعتماد تولید کنندگان صنایع دستی به شرکت‌های بازرگانی را ترمیم کرده و بهبود بخشد.
این نکته را نباید از نظر دور داشت که عده‌ای از صنعتگران صنایع دستی هرمزگان با تشکیل شرکت‌های تعاونی و یا به صورت انفرادی اقدام به صادرات صنایع دستی می‌کنند که می‌توان آنها را با سایر تولید کنندگان مرتبط کرد.
هدف برگزاری نمایشگاه‌ها معرفی و بازاریابی محصول هاست ولی صنعتگران صنایع دستی با هدف فروش در نمایشگاههای داخلی و خارجی شرکت می‌کنند که این نشان از توجه نشدن به برقراری ارتباط بین تولید کنندگان صنایع دستی با تجار سایر شهر و کشورها دارد که این نقیصه باید به نوعی برطرف شود تا کالاهای آنان به صورت مستمر و مداوم در مقصد به فروش برسد.
️نگاهی گذرا به کارنامه و تلاش تعاونی صنایع دستی هرمزان کار( ناصر رهسپار )
ناصررهسپار کارافرین بین المللی که قریب یک دهه در نمایشگاه های خارجی حضوری پررنگ دارد م یگوید: از بچگی علاقه زیادی به صنایع دستی داشتم و ساعت ها کنار مادر بزرگم می نشستم و شاهد هنرنمایی او می شدم و آرزو داشتم من هم روزی حصیر بافی یاد بگیرم‌عشق من به صنایع دستی تا حدی بود که در دوران راهنمایی و دبیرستان روزهای پنج شنبه سعی می کردم خودم را به پنج شنبه بازار معروف میناب برسانم و با دیدن صنایع دستی به وجد بیایم که همین مسئله باعث اخراج من از دبیرستان در سال چهارم توسط مدیر سخت گیر دبیرستان که از بستگان نزدیک ما بود شد ولی متفرقه امتحان دادم و دیپلم گرفتم آرزو داشتم صنایع دستی شهر و استانم را به دیگر نقاط کشور و دنیا معرفی کنم و به این نتیجه رسیدم که رشته مترجمی زبان انگلیسی در دانشگاه بخوانم تا راحتتر بتوانم در فستیوالهای خارجی صنایع دستی شرکت کنم و اینکار را انجام دادم.از سال ۱۳۷۱با سیصد هزار تومان کارم را شروع کردم و استاد والگوی من زنده یاد مادر بزرگم هستند که استاد مسلم صنایع دستی بود.
همه خانواده و دوستان مانع من بودند و باورشان بر این بود که صنایع دستی آینده و درآمدی ندارد ولی من راهم را پیدا کرده بودم و کم کم کار کردم و چند سال بعددر نمایشگاه میناب و بندرعباس که اداره بازرگانی برگزار می کرد شرکت کردم و نگاه کنایه آمیز و متلک های نیش دار برخی بازدید کننده ها را خوب بیاد دارم و ۵سال بعد در نمایشگاه چابهار شرکت کردم که توام با توفیق نبود ولی فهمیدم که صنایع دستی ما در مناطق سردسیر بیشتر طرفدار دارد و به سوی این مناطق راهی شدم.که توام با توفیق بود و در اکثر شهرهای بزرگ کشور عزیزم نمایشگاه داشتم .
این کارآفرین هرمزگانی می گوید: سال ۱۳۸۶تعاونی صنایع دستی هرمزان کار را تاسیس کردم و بصورت تعاونی و گروهی کار کردیم که نتیجه بهتری گرفتم، در بیش از ۳۰۰سیصد نمایشگاه در شهرهای کشور عزیزم شرکت کردم و موفق به دریافت بیش از ۲۵لوح تقدیر شدم.سالهای ۱۳۸۶و۱۳۸۹و۱۳۹۴در نمایشگاههای سراسر کشور در شهرهای تهران و شیراز موفق به دریافت عنوان برتر شدم و سال ۱۳۹۲نشان عالی خدمت از ریاست محترم جمهور دریافت کردم و سال ۱۳۹۳کارآفرین برتر استان هرمزگان شدم و از سال ۲۰۰۸میلادی به عنوان اولین هرمزگانی بدون هیچ حمایتی وارد نمایشگاههای خارج از کشور شدم و تاکنون در ۴۲نمایشگاه خارجی در کشورهای ایتالیا.چین.گرجستان.امارات متحده عربی.سلیمانیه عراق و ترکیه حضور داشتم که موفق به دریافت ۶لوح تقدیر خارجی شدم و این درحالیست که هنوز در تاریخ صنایع دستی استان هرمزگان کسی نتوانسته در هفت نمایشگاه خارجی حضور داشته باشد و این در حالیست که تمام این سالها با اتوبوس از جنوب کشور به تمام نقاط کشور عزیزم جهت شرکت در نمایشگاه صنایع دستی رفته ام و حجم زیادی هم صنایع دستی با خودم برده ام که کار را سخت تر می کند و دو بار از میناب به آنکارا ترکیه با اتوبوس جهت شرکت در نمایشگاه صنایع دستی رفته و برگشته ام که چندین روز سفرم به طول انجامید و اگر عشق و علاقه و لطف خدا و انرژی ورزش تکواندو نبود من قادر به ادامه این مسیر سخت و حمل چندین گونی صنایع دستی در برف و سرمای منفی ۱۲درجه نبودم و اگر اکنون توقع دارم که مسولین صنایع دستی استان هرمزگان که تاکنون هیچ حمایتی حتی در حد خرید یک ساندویج از من نکرده اند یک خدا قوت بمن بگویند یا حداقل یک بنر ارزان قیمت به نشانه اینهمه تلاش صادقانه نصب کنند.
به نظر شما توقع بیجا و زیادی هست؟ اکنون تنها لژیونر صنایع استان هرمزگان در لیگ برتر صنایع دستی کشورترکیه هستم، من بعد از سالها تلاش و انتظار با لطف خدا و دعای مادرم موفق شدم سال ۱۳۹۸بدون هیچ حمایتی در ۱۲دوازده نمایشگاه خارجی در دو کشور عراق و ترکیه حضور داشته باشم و رکورددار کشور ایران در زمینه حضور در نمایشگاههای خارجی صنایع دستی شوم ولی مسئولین عزیز صنایع دستی استان هرمزگان حتی یک تبریک و خدا قوت هم نگفتند و با بی تفاوتی کامل حتی پوشش خبری هم ندادند.و با وجود خواهش و التماس من حتی یک بنر هم در این مورد نصب نکردند و این در حالیست که شورای اسلامی شهر میناب و شهردار محترم با نصب بنر در سطح شهر عزیزم از تلاش خالصانه چندساله من تقدیر کردند که البته جا دارد نهایت سپاس را از شورای اسلامی شهرم و شهردار محترم و بویژه جناب دکتر بهادری و جناب پریتقی نژاد داشته باشم.
این هنرمند هرمزگانی گفت: خداوند سعادت بزرگی نصیب من کرده است که بعد از فوت پدر و خواهر عزیزم توانستم سالها سرپرست مادر و خواهر هاو برادر وخواهرزاده هایم باشم و یا علی گفتم و خدا هم کمکم کرده و توانستم در حد توانم معرف هنر شهر و استانم باشم. روسری مخصوص هرمزگانی ها بنام جلبیل و صنایع دستی حصیربافی بخصوص انواع سبد و قفس یا لانه پرنده و تولک یا زنبیل خرید کوچک و بزرگ و سواس که نوعی پاپوش می باشد در بازار ترکیه و اروپا مشتریان زیادی دارد .البته جا عودی و اشترکو نوعی شتر سفالی هم طرفداران زیادی در ترکیه و اروپا و کشورهای حوزه خلیج فارس دارد.
از میناب تا انکارا
سال ۲۰۰۸ میلادی با اتوبوس از میناب تا آنکارا ترکیه جهت شرکت در نمایشگاه صنایع دستی رفتم و بعد از دریافت لوح تقدیر با شوق فراوان با اتوبوس از آنکارا به میناب برگشتم این مسیر طولانی تقریبا صد ساعت زمان برد و من که کلی صنایع دستی هم با خودم می بردم کارم سخت تر شده بود ولی احساس خوبی داشتم.سال ۲۰۱۳کل سرمایه ام را در ترکیه باختم و دوباره از صفر شروع کردم و با لطف خدا بیشتر از قبل پیشرفت کردم .
به نظرتان آیا کسی اینهمه سختی و تلاش صادقانه را قدر بداند ؟
من ایمان دارم هنوز انسانهای صادق و دلسوز و فروتن و خداشناس هستند که بدور از بخل و ترس و با وجدانی بیدار این دل نوشته مرا خواهند خواند و اگر کاری نکنند حداقل دعای خیری بدرقه راهم خواهند کرد.
رهسپار در پایان گفت: من سالهاست که آرزو دارم باعث سرافرازی و افتخار شهر و استانم باشم و هنوز هم مهمترین آرزویم جهانی کردن صنایع دستی استان هرمزگان هست.
انتهای پیام/