گروه دانش خبرگزاری علم و فناوری – اعلام بازگشایی حضوری مدارس در سال تحصیلی جدید که با شیوع ویروس کرونا همراه شده، نگرانی والدین ، دانش‌آموزان و حتی معلمان و کادر آموزشی مدارس را در پی داشته است. بسیاری از کارشناسان، بازگشایی مدارس در شرایط کنونی را تصمیمی اشتباه می دانند و معتقدند شروع کلاس ها ممکن است شیوه موج سوم کرونا را تسریع ببخشد. اما وزارت آموزش و پرورش این تصمیم را درست و آن را همگام با بسیاری از کشورهای اروپایی می داند. در این گزارش سعی خواهیم کرد پروتکل های بهداشتی اجرا شده در ایران را علاوه بر کشورهای اروپایی با کشورهای آسیایی نیز مقایسه نماییم تا مشخص گردد دانش‌آموزان در ایران و سایر کشورها در چه شرایطی به مدرسه بر می‌گردند؟

چه کشورهایی و با چه شرایطی اقدام به بازگشایی مدارس خود نموده اند ؟

مدارس در کشورهای مختلف جهان، از چین و ژاپن تا فرانسه و روسیه و سوئیس پس از یک دوره تعطیلی به دلیل شیوع ویروس کرونا کار خود را آغاز کردند. این کشورها البته پروتکل های سخت گیرانه ای را با کمک تکنولوژی های هوشمند به کار گرفته اند تا مانع از به خطر انداختن جان دانش آموزان شود که در ادامه به تعدادی از آن ها اشاره خواهیم کرد :

1- چین

مقامات چینی برای بازگشایی مدارس در پاییز و آغاز ترم جدید برنامه‌هایی در نظر گرفتند که شامل اقدامات کنترل و پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید-۱۹ با هدف حفظ سلامت دانش آموزان و معلمان است. وزارت آموزش‌وپرورش و کمیسیون ملی بهداشت چین، به‌تازگی دستورالعمل کنترل و پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹ را برای کلیه مراکز آموزشی، ازجمله دانشگاه‌ها، مدارس ابتدایی و مهدکودک‌ها صادر کردند تا بازگشایی آن‌ها برای ترم پاییز تسهیل شود.

در این راهنمای بهداشتی ذکر شده است که همه معلمان، دانش آموزان و کارمندان مناطق کم‌خطر باید کد بهداشتی سبز ارائه دهند تا بتوانند به مدرسه برگردند. افراد از مناطق با ریسک متوسط ‌یا پرخطر باید در هفته قبل از بازگشایی دانشگاه‌ها نتیجه منفی آزمایش اسید نوکلئیک ارائه کنند. البته کارکنان و دانشجویان کالج لازم نیست که در پردیس‌ها ماسک بپوشند، اما دانشجویان و کارمندانی که وارد دانشگاه‌ها می‌شوند باید دمای بدن آنان بررسی و کد سلامت آنان اسکن شود.دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها باید ثبت‌نام و مدیریت، کارگران تحویل مواد غذایی و بسته‌هایی که وارد محوطه دانشگاه‌ها می‌شوند را بررسی کنند و مکان‌هایی را برای جمع‌آوری و تحویل بسته‌ها مشخص کنند. همچنین کودکان مهدکودک مجبور نیستند از ماسک استفاده کنند، اما معلمان و سایر کارکنان آنان موظف اند پوشش داشته باشند. والدین نیز اجازه ورود به مهدکودک‌ها را ندارند.برای کاهش شیوع کووید-۱۹ مدارس ابتدایی و راهنمایی باید از ماسک استفاده کنند، اما افراد در مناطق کم‌خطر مجبور به استفاده از ماسک نخواهند بود.

فیلم / نمونه ای از پروتکل اجرا شده چین برای بازگشایی مدارس

مدارس نیز باید موارد ضدعفونی، تهویه و بهداشت غذاخوری‌ها را ارتقاء دهند و ساعات وعده‌های غذایی را متناوب کنند. همچنین دانش آموزان را راهنمایی کنند تا در هنگام انتظار، فاصله ایمن از یکدیگر را رعایت کنند. دانش آموزان و معلمانی که هم‌اکنون در خارج از کشور هستند، تا اطلاع ثانوی مجاز به بازگشت به دانشگاه‌ها نخواهند بود.

2- امارات متحده عربی

امارات متحده عربی نیز پروتکل های خاصی برای بازگشایی مدارس در نظر گرفته است. بر اساس این پروتکل، مدارس در صورتی بازگشایی خواهند شد که میزهای دانش آموزان یک متر از هم فاصله داشته باشند و دوربین‌های حرارتی نیز در ورودی کلاس‌های درس، مدارس و سالن‌های ورزشی، دانش‌آموزان را اسکن کنند. همچنین تمام مدارس این کشور موظف اند تنها با نیمی از ظرفیت خود کلاس ها را بازگشایی کنند و نیمی دیگر به صورت آنلاین آموزش خواهند دید. این حق انتخاب در اختیار والدین است در واقع آموزش و پرورش تمام اقدامات را برای پذیرایی انجام خواهد داد تا سلامت دانش‌آموزانش را تضمین کند.

فیلم / پروتکل پیاده سازی شده برای بازگشایی مدارس در امارات

همچنین بر اساس پروتکل ابلاغ شده در این کشور اگر در یک مدرسه دو مورد ابتلا به بیماری کرونا گزارش شود آن مدرسه به صورت کامل تعطیل خواهد شد . در هر مدرسه نیز یک بخش اوراژنسی برای معاینه دانش آموزان تعبیه شده است .

3- آلمان

در آلمان نیز برای بازگشایی مدارس تدابیر بهداشتی خاصی همچون شستن مکرر دست‌ها و پرهیز از لمس نمودن نرده‌ها موقع بالا و پایین رفتن از پله‌ها توصیه شده است. همچنین کلاس‌ها به صورت گروهی دسته بندی شده اند و برای هریک از این گروه ها محوطه، سرویس بهداشتی و سالن غذاخوری جداگانه در نظر گرفته شده و به منظور جلوگیری از ابتلای کودکان به کرونا توسط معلمین، آزمایش کرونا برای معلم‌ها رایگان گردیده است .

ماسک زدن نیز برای دانش آموزان با توجه به شهری که در آن حضور دارد مشخص می شود به عنوان مثال مدارسی که در شهرهای با سطح هشدار بالا قرار گرفته اند، دانش آموزان ملزم به استفاده از ماسک در کلاس ها ، سالن ها و محوطه ها می باشند اما در شهرهای کم خطر دانش آموزان می توانند انتخاب کنند که از ماسک استفاده نمایند یا نه .

دولت فدرال آلمان همچنین برگزاری رویدادهای ورزشی و کنسرت موسیقی در آموزشگاه‌ها را نیز ممنوع اعلام کرده است. در عین حال انجمن معلمان آلمان از دولت خواسته است که کلاس‌های دانش‌آموزان ۱۰ ساله به پایین به صورت حضوری برگزار شود زیرا از سویی احتمال انتقال ویروس از کودکان خردسال بسیار کمتر است و از سوی دیگر امکان برگزاری کلاس آنلاین برای آنها تقریبا وجود ندارد.

4- فرانسه

سال تحصیلی جدید برای حدود ۱۲ میلیون و ۹۰۰ هزار دانش‌آموز فرانسوی روز سه‌شنبه یکم سپتامبر آغاز شده ، این در حالی است که در هفته‌های اخیر آمار کرونا در این کشور نیز به طرز نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است.

بر اساس پروتکل های این کشور، تمام دانش‌آموزان و معلمان مقاطع راهنمایی و دبیرستان ملزم به ماسک زدن خواهند بود. این مقررات شامل تمام زمان‌های حضور در فضای آموزشی اعم از زمان کلاس و زنگ تفریح است. ژان کاستکس، نخست وزیر فرانسه توصیه کرده است که حتی‌الامکان پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برای بازگرداندن بچه‌ها از مدرسه مراجعه نکنند. همچنین بر اساس تصمیم دولت فرانسه، ماسک زدن برای مربیان و کارکنان مهد کودک‌ درون کلاس اجباری نیست، اما پدر و مادرها هنگام ورود به آموزشگاه باید ماسک بزنند.

5- اسپانیا

در اسپانیا نیز از اواخر ماه مه تعدادی از دانش اموزان به صورت داوطلبانه به مدرسه رفتند اما قرار است در سپتامبر همه دانش‌آموزان دوباره به مدرسه بازگردند. بر اساس پروتکلی که اسپانیا برای بازگشایی مدارس تهیه نموده، دانش‌آموزان باید فاصله دست کم یک و نیم متری از یکدیگر را رعایت کنند. البته کودکان کم سن و سال‌تر به جای آن در گروه‌های ۱۵ تا ۲۰ نفری قرار داده می‌شوند و مجبور به رعایت فاصله‌گذاری نخواهند بود. همچنین از مدارس خواسته شده فعالیت در فضای باز را در اولویت قرار دهند و ساعات شروع، پایان و زنگ‌تفریح‌های را متفاوت در نظر بگیرند.

بر اساس این پروتکل کودکان بالای 6 سال در سرویس مدارس، همین‌طور دانش‌آموزان و معلمانی که نمی‌توانند فاصله ۱.۵ متری را رعایت کنند، استفاده از ماسک برای آن ها اجباری است. ساختمان و وسایل مدرسه حداقل روزی یکبار باید تمیز شوند  و توالت‌ها نیز باید هر روز سه مرتبه شسته شوند.

وضعیت پروتکل های بهداشتی مدارس و دانش آموزان ایرانی

با شیوع کرونا در ایران ، تقریبا بیشتر مدارس سرتاسر کشور، در نیم سال دوم تحصیلی 99-98 کلاس های خود را به منظور پیش گیری از ابتلای کودکان ، دانش آموزان و دانشجویان به بیماری کرونا به صورت غیرحضوری برگزار نمودند. اما وزارت آموزش و پرورش طی اطلاعیه ای اعلام نمود سال تحصیلی جدید ، برخلاف سال های گذشته که از ابتدای مهرماه برگزار می گردید از 15 شهریور شروع خواهد شد و به برای جلوگیری از ابتلای دانش آموزان به بیماری کرونا ، پروتکل های لازم بهداشتی و همچنین زیر ساخت های جدیدی در مدارس اجرا خواهد شد .

روز گذشته نیز با توجه به اعلام قبلی وزارت آموزش و پرورش مدارس سرتاسر کشور بازگشایی شد و قرار بر آن شد که مدارس پروتکل های بهداشتی همچون فاصله یک متری بین دانش آموزان، برگزاری کلاس درس حداکثر ۳۵ دقیقه، تنوع دانش آموزان در حضور در کلاس  ، ایجاد تهویه مناسب برای کلاس های درس و شستشوی دست ها توسط مدارس به دقت رعایت شود .

اما آنچه از ظواهر امر مشخص است آموزش و پرورش موفق به اجرا کردن پروتکل های مربوطه نبوده و بازگشایی مدارس جان دانش آموزان و حتی معلمان و کارکنان مدارس را به خطر انداخته است چرا که در کشورمان ، متأسفانه زیرساخت های مناسب جهت پیدا سازی این پروتکل های اجرا نگردیده و همچنین فرهنگ سازی و آموزش های لازم به ویژه برای مناطق محروم ، برای خانواده ها و دانش آموزان صورت نگرفته است.

بازگشایی مدارس بزرگترین اشتباه دولت است

مینو محرز عضو کمیته کشوری ستاد مقابله با کرونا با اشتباه خواندن بازگشایی مدارس گفت : همه باید بپذیرند که شرایط مناسبی برای بازگشایی مدارس به این سرعت نبود. باید تا اول مهر صبر می کردند تا ببینیم شرایط به دلیل مسافرت ها و مراسم های اخیر چگونه می شود؟ اگر می دیدند که شرایط مساعد نیست بازگشایی حضوری را یک الی دوماه دیگر عقب می انداختند. درست است جبران کردن خلاء آموزشی ایجاد شده دشوار خواهد بود، اما نمی توانیم جان میلیون ها نفر را به خطر بیندازیم. این بچه هایی که به مدرسه می روند، پس از آن در خانواده های ۴ الی ۵ نفره حضور پیدا می کنند و چنانچه مبتلا شده باشند، آمار ابتلا را به سرعت افزایش می دهند.

محرز در ادامه گفت : متاسفانه در بسیاری از مدارس کشور، امکان جداسازی و حفظ فاصله فیزیکی و تهویه هوا و شرایطی که باید وجود داشته باشد، مهیا نیست. همه می دانیم که حتما باید مدارس باز و آموزش برقرار باشد، ولی زمان بازگشایی اصلا مناسب نبود.

وی با اشاره به آن که ضدعفونی کلاس ها با پمپ های ضدعفونی کننده بی فایده است گفت : ضدعفونی معابر و سطوح برای ماه های ابتدایی کرونا بود که هنوز شناختی نسبت به آن وجود نداشت. آن زمان تصور این بود که ویروس سنگین است و بیشتر از طریق محیط منتقل می شود. اما امروز فهمیده ایم که ویروس بیشتر از طریق هوا منتقل می شود و ابتدا در هوا می ماند و بعد از مدتی روی سطوح قرار می گیرد. بنابراین ضدعفونی کلاس ها با چنین پمپ هایی بی فایده است. همچنین این تصور اشتباه است که بگویند بچه ها در کلاس بنشینند و همین که ماسک زده باشند، کفایت می کند چرا که در صورتی که دانش آموزان علارغم زدن ماسک مدت طولانی در کلاس حضور داشته باشند احتمال ابتلا به کرونا برای آن ها وجود دارد .

اگر گرفتار کرونای کودکان شویم کشوری نیستیم که بتوانیم مقاومت کنیم

دکتر هاشمیان، فوق تخصص ICU بیمارستان مسیح دانشوری و استاد دانشگاه بهشتی، با اشتباه خواندن تصمیم دولت در مورد بازگشایی مدارس گفت : این تصور که بچه ها مبتلا به کرونا نمی شوند غلط است چرا که تحقیقات جدید نشان می دهد که کودکان نیز به این بیماری مبتلا شده اند و متأسفانه اگر گرفتار کرونای کودکان شویم کشوری نیستیم که بتوانیم مقاومت کنیم. چرا که بیمارستان‌ها و آی سی یو های ما امکانات و متخصصان کافی برای کودکان ندارند.

فیلم / اظهارات دکتر هاشمیان

وی در ادامه گفت: ما صحنه های بسیار بسیار فجیعی را در زمینه مرگ و میر کرونا دیدیم، که اگر این صحنه ها را مسئولان می دیدند اجازه بازگشایی مدارس را نمی دادند. هشدار من در مورد بازگشایی مدارس یک هشدار خاص است.

اما راه حل چیست ؟

این یک واقعیت است که متأسفانه در برخی از نقاط محرم کشورمان هیچ امکاناتی برای آموزش از راه دور دانش آموزان وجود ندارد و ممکن است حتی خانواده ها اصلا کار کردن با کامپیوتر و گوشی های هوشمند را بلد نباشند پس می توان در صورتی که آن منطقه از لحاظ شرایط شیوع کرونا در وضعیت بحرانی قرار ندارند با ایجاد پروتکل های مناسب و همچنین ایجاد زیرساخت های اساسی همچون سیستم تهویه قدرتمند، کوتاه کردن ساعات کلاس ها و گروه بندی دانش آموزان کلاس ها را به صورت حضوری برگزار کرد  . اما در نقاطی که امکانات لازم جهت برگزاری کلاس ها وجود دارد آموزش باید از راه دور و توسط فضای مجازی برگزار گردد و دولت نیز با ساخت اپلیکیشن ها مخصوص دانش آموزان و رایگان کردن خدمات اینترنتی آن تلاش نمایند در شرایط کنونی اقتصادی ، از هزینه تراشی برای خانواده ها پرهیز نمایند .

انتهای پیام /

خبرنگار : سجاد عبدلی