علمی، پژوهشی و فناوری

تخصیص ۳۵۰ میلیارد تومان اعتبار برای پروژه‌های آب و خاک و احیای قنات‌ها در استان مرکزی

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از استان مرکزی، رسول شمسی مدیر آب و خاک جهاد کشاورزی استان مرکزی از اختصاص ۳۵۰ میلیارد تومان اعتبار استانی و ملی برای اجرای طرح‌های آب و خاک در سال جاری خبر داد.

به گفته وی، از این مبلغ، ۷۵ میلیارد تومان به اجرای سامانه‌های آبیاری نوین اختصاص یافته که با مشارکت مالی مردم، بین ۷۵۰ تا ۱۰۰۰ هکتار از اراضی زراعی استان تا پایان سال مجهز به این سامانه‌ها خواهند شد.

شمسی در ادامه پروژه‌های زیرساختی پیش‌بینی شده را برشمرد و افزود: با این اعتبارات، ۵۰ کیلومتر کانال و خط انتقال آب بازسازی و لایروبی می‌شود. همچنین عملیات بازسازی ۱۰۰ رشته قنات، احداث ۱۲ کیلومتر کانال فرعی در پایین‌دست سدها و رودخانه‌ها و نیز ساخت جاده بین مزارع برای افزایش بهره‌وری و بازدهی آب انجام خواهد شد.

وی با اشاره به عملکرد سال گذشته گفت: در سال گذشته نیز با اعتباری بالغ بر ۲۱۰ میلیارد تومان، پروژه‌های عمرانی گسترده‌ای در زیرساخت‌های بخش زراعی به اجرا درآمد.

اهمیت سرمایه‌گذاری در سامانه‌های آبیاری نوین:
این اقدام در راستای مقابله با بحران کم‌آبی و افزایش راندمان آبیاری صورت می‌گیرد. بر اساس گزارش‌های سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، کشاورزی حدود ۷۰ درصد از برداشت آب شیرین در سطح جهان را به خود اختصاص می‌دهد. در بسیاری از مناطق، روش‌های آبیاری سنتی مانند غرقابی، راندمانی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد دارد، در حالی که استفاده از سامانه‌های نوین مانند آبیاری قطره‌ای و تحت فشار می‌تواند این راندمان را به ۸۵ تا ۹۵ درصد افزایش دهد که به معنای صرفه‌جویی چشمگیر در مصرف آب است.( FAO - Water use efficiency)

نقش مشارکت مردمی (خودیاری) در موفقیت پروژه‌ها:
همکاری مردم و دولت، کلید پایداری پروژه‌های منابع طبیعی است. مطالعات بانک جهانی نشان می‌دهد پروژه‌های زیرساختی که با مشارکت ذینفعان محلی و بهره‌برداران اجرا می‌شوند، نرخ موفقیت و تداوم بهره‌برداری بسیار بالاتری دارند. این مشارکت منجر به حس مالکیت و مسئولیت‌پذیری بیشتر در حفظ و نگهداری تأسیسات می‌شود.( World Bank Participation and Civic Engagement)

تأثیر لایروبی قنات‌ها و کانال‌ها بر سفره‌های آب زیرزمینی:
بازسازی و لایروبی ۱۰۰ رشته قنات، اقدامی ضروری برای احیای سفره‌های آب زیرزمینی است. قنات‌ها به عنوان یکی از سازه‌های تاریخی مدیریت آب، نقش بی‌بدیلی در تغذیه دشت‌ها و تعادل بخشی به آب‌های زیرزمینی ایفا می‌کنند. بر اساس مطالعات سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، سیستم قنات به عنوان میراث جهانی شناخته شده و احیای آن در مناطقی مانند خاورمیانه، راهکاری مؤثر برای سازگاری با تغییرات اقلیمی و کم‌آبی است. (UNESCO - Qanat hydraulic systems)
مجموع این اقدامات، از سامانه‌های نوین آبیاری گرفته تا احیای قنات‌ها، نشان‌دهنده یک راهبرد ترکیبی برای مدیریت پایدار منابع آب در استان است که هم‌سو با اهداف توسعه پایدار (SDGs) به ویژه هدف ششم: دسترسی به آب تمیز و بهداشت است. موفقیت این طرح‌ها در گرو تخصيص به‌موقع اعتبارات، نظارت فنی دقیق و تداوم مشارکت مردمی خواهد بود.

خبرنگار: طاهره جوکار

انتهای خبر/