علمی، پژوهشی و فناوری

آشنایی با زیست بوم علم و فناوری ایران

کارخانه‌های نوآوری؛ زیست‌بوم نوآفرینی برای آینده اقتصاد دانش‌بنیان

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : کارخانه‌های نوآوری در سال‌های اخیر به یکی از کانون‌های مهم شکل‌گیری و توسعه زیست‌بوم نوآوری در ایران تبدیل شده‌اند. این مراکز که به‌نوعی «زیستگاه مشترک» میان استارتاپ‌ها، شتاب‌دهنده‌ها، سرمایه‌گذاران و نهادهای پشتیبان هستند، مأموریت دارند با فراهم آوردن بستر مناسب برای تعامل و هم‌افزایی، مسیر رشد و بلوغ کسب‌وکارهای نوپا را تسهیل کنند.

تاریخچه و خاستگاه

ایده ایجاد کارخانه‌های نوآوری در ایران، با الهام از مدل‌های جهانی در حوزه توسعه اکوسیستم کارآفرینی شکل گرفت. نخستین نمونه از این مراکز در تهران راه‌اندازی شد و به مرور با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و بخش خصوصی، در سایر استان‌ها نیز گسترش یافت. این مراکز اغلب در بناهای قدیمی صنعتی و کارخانه‌های بازسازی‌شده ایجاد می‌شوند تا با بازآفرینی فضاهای متروک، روح نوآوری و خلاقیت در کالبد شهر دمیده شود.

وظایف و مأموریت‌ها
کارخانه‌های نوآوری مأموریت دارند به‌عنوان حلقه اتصال بازیگران مختلف زیست‌بوم نوآفرینی عمل کنند. وظایف کلیدی این مراکز عبارت است از:

• ایجاد زیرساخت برای استقرار شتاب‌دهنده‌ها و مراکز رشد

• فراهم کردن فضای کاری اشتراکی برای استارتاپ‌ها

• تسهیل ارتباط مستقیم میان کارآفرینان و سرمایه‌گذاران

• حمایت از تجاری‌سازی ایده‌های فناورانه

• ایجاد شبکه‌ای گسترده برای تبادل تجربه و مهارت

اهداف و دستورالعمل‌ها

هدف اصلی کارخانه‌های نوآوری، تسهیل فرآیند شکل‌گیری و توسعه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان است. در این مسیر، دستورالعمل‌هایی چون شفافیت در روند جذب تیم‌ها، تأمین خدمات آموزشی و مشاوره‌ای، برگزاری رویدادهای تخصصی و ایجاد دسترسی به منابع مالی در اولویت قرار دارند. همچنین، نگاه ویژه به حل مسائل ملی و منطقه‌ای از طریق نوآوری، در دستور کار این مراکز قرار گرفته است.

چشم‌انداز آینده

کارخانه‌های نوآوری قرار است در افق پیش‌رو، به قطب‌های منطقه‌ای توسعه فناوری در ایران تبدیل شوند. چشم‌انداز آن‌ها، تبدیل‌شدن به بستری پویا برای تعاملات بین‌المللی، جذب سرمایه خارجی و ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار برای جوانان تحصیل‌کرده است. این مراکز می‌کوشند با ارتقای توان رقابتی استارتاپ‌های ایرانی، سهم کشور را در اقتصاد نوآوری جهانی افزایش دهند.

کارخانه‌های نوآوری، نه فقط یک زیرساخت فیزیکی بلکه یک «زیست‌بوم اجتماعی-اقتصادی» برای پرورش نسل تازه‌ای از کارآفرینان و نوآوران به شمار می‌روند. آن‌ها با بازتعریف نقش سرمایه‌گذاری، پژوهش و همکاری میان نهادهای مختلف، به‌عنوان یکی از ارکان کلیدی توسعه اقتصاد دانش‌بنیان ایران مطرح شده‌اند.