دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ,علمی، پژوهشی و فناوری

راهکارهای مؤثر توانمندسازی کارکنان

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : در شرایطی که کشور ما پس از سال‌ها تحمل جنگ تحمیلی ، تحریم‌های سخت‌گیرانه بین‌المللی ومشکلات مدیریتی گونا گون بوبرو بود با دشواری‌های بی‌سابقه‌ای در عرصه اقتصاد و کسب‌وکار ناشی از جنگ تحمیلی با اسرائیل بر آن اضافه شد. فضای عمومی فعالیت‌های بخش خصوصی به‌شدت تحت تأثیر ابهامات و نگرانی‌های جدی قرار گرفته است. کارکنان و مدیران شرکت‌ها در این روزها با سرگشتگی، کاهش انگیزه و تردید نسبت به آینده روبه‌رو هستند؛ وضعیتی که می‌تواند استمرار پویایی اقتصاد کشورعزیزمان را تهدید کند.

در چنین مقطعی حساس و سرنوشت‌ساز، بهره‌گیری از یافته‌ها و راهکارهای علمی و تخصصی پژوهشگران حوزه مدیریت، منابع انسانی و کارآفرینی بیش از پیش ضروری است. متخصصانی که با نگاهی علمی، تحلیلی و عملیاتی، می‌توانند کلیدهایی برای عبور از بحران و بازآفرینی امید در دل سازمان‌ها ارائه کنند.

در این راستا، به گفت‌وگو با دکتر فردین شورج، پژوهشگر و نویسنده برجسته حوزه کارآفرینی الکترونیک و توسعه سازمانی پرداختیم تا از منظر ایشان راهکارهای مؤثر توانمندسازی کارکنان بخش خصوصی و عبور موفق از دوران گذار را جویا شویم.

دکتر شورج ضمن تشکر از شما، با توجه به شرایط خاص کنونی ایران پس از جنگ تحمیلی و فشارهای تحریمی، بخش خصوصی با چه چالش‌هایی در زمینه نیروی انسانی مواجه است؟

سلام و ممنون از این فرصت. واقعیت این است که بخش خصوصی ما در شرایط بی‌سابقه‌ای قرار دارد. جنگ و تحریم‌ها نه‌تنها ساختارهای اقتصادی را تحت فشار قرار داده، بلکه به‌صورت عمیق بر روحیه و انگیزه کارکنان تأثیر گذاشته است. بی‌انگیزگی، سردرگمی، ترس از آینده و کاهش تاب‌آوری روانی از مشکلات اصلی است که در بسیاری از سازمان‌ها مشاهده می‌کنیم.

چنین شرایطی چگونه بر عملکرد سازمان‌ها و کسب‌وکارها اثرگذار است؟

وقتی انگیزه کاهش یابد، خلاقیت و انرژی کار تیمی نیز افت می‌کند. عملکرد سازمانی به‌شدت آسیب می‌بیند و خطر ترک خدمت یا بی‌تعهدی افزایش می‌یابد. علاوه بر این، شرایط نامشخص باعث می‌شود مدیران و کارکنان بیشتر به حفظ وضع موجود متمایل شوند و کمتر به دنبال فرصت‌ها یا نوآوری باشند. این وضعیت چرخه معیوبی به وجود می‌آورد که باید آن را بشکنیم.

با این حال، به نظر می‌رسد شما روی امید و معنا در کار تأکید دارید. این دو مفهوم چه نقشی در توانمندسازی کارکنان دارند؟

کاملاً درست است. انسان‌ها فراتر از درآمد و امنیت شغلی، به «معنا» و «امید» نیاز دارند. تحقیقات داخلی ما نشان داده که افراد وقتی حس می‌کنند کاری که انجام می‌دهند، بخشی از هدفی بزرگ‌تر است یا برای دیگران مفید واقع می‌شوند، انگیزه و تاب‌آوری بیشتری دارند. امید نیز مانند سوختی است که به ما توان می‌دهد در شرایط دشوار ادامه دهیم. البته این امید باید واقع‌گرایانه و بر پایه سنجش شرایط فعلی و آینده باشد.

پس چگونه می‌توان امید را در سازمان‌ها بازسازی کرد؟ آیا فقط کافی است به کارکنان بگوییم مثبت‌اندیش باشند؟

نه، این‌گونه نیست. مثبت‌اندیشی صرف نمی‌تواند تأثیر عمیقی داشته باشد، مخصوصاً وقتی واقعیت‌ها سخت هستند. ما باید امید را بسازیم، نه فقط بشنویم. این ساختن با فهم دقیق وضعیت، نقشه‌برداری از سناریوهای آینده، بازتعریف معنا در کار و ایجاد فرصت‌های مشارکت و یادگیری تحقق می‌یابد. مثلاً در کارگاه‌های آموزشی افراد تشویق می‌شوند سه سناریوی احتمالی آینده را تصور کنند و برای هر کدام برنامه‌هایی عملیاتی بیافرینند. این کار به کاهش اضطراب و افزایش کنترل‌پذیری کمک می‌کند.

شما درمقالات و سخنرانی های خود به نقش علوم نوین در این مسیر بسیار اشاره می کنید. لطفاً بیشتر توضیح دهید چگونه فناوری و دانش روز می‌توانند به بخش خصوصی کمک کنند؟

علوم نوین به‌ویژه فناوری‌های دیجیتال، هوش مصنوعی، داده‌کاوی و ارتباطات از راه دور، ابزارهای قدرتمندی در اختیار ما قرار می‌دهند تا بهتر مدیریت کنیم و فرصت‌های نوآورانه خلق کنیم. در شرایط تحریم و محدودیت، این فناوری‌ها می‌توانند به کسب‌وکارها کمک کنند که با هزینه کمتر، بهره‌وری بالاتر داشته باشند، بازارهای جدید پیدا کنند و از طریق آموزش آنلاین، مهارت کارکنان را ارتقا دهند. همچنین داده‌های دقیق‌تر و تحلیل‌های پیشرفته، امکان تصمیم‌گیری‌های سریع و به‌موقع را فراهم می‌کند که در بحران‌ها حیاتی است.

با توجه به شرایط خاص ایران، چه توصیه‌ای به مدیران و صاحبان کسب‌وکارهای بخش خصوصی دارید؟

اول اینکه به نیروی انسانی خود اهمیت بدهند و انگیزه آن‌ها را به‌عنوان سرمایه اصلی سازمان ببینند. دوم اینکه فضای گفت‌وگو و شفافیت اطلاعاتی را ایجاد کنند، چرا که پنهان‌کاری و عدم اطمینان انگیزه را می‌کشد. سوم، استفاده فعال از ابزارهای فناوری و آموزش‌های نوین را در اولویت قرار دهند. و در نهایت اینکه آماده باشند برای سناریوهای مختلف آینده برنامه داشته باشند و نه فقط به یک مسیر خوش‌بینانه دل‌خوش کنند.

خیلی ممنون از وقتی که در اختیار ما گذاشتید. آیا نکته پایانی دارید؟

«در دل بحران، ما امید را نمی‌یابیم، آن را می‌سازیم.»

اگر بخواهیم منتظر شرایط ایده‌آل بمانیم، فرصت‌ها را از دست می‌دهیم. اما اگر با دانش، شجاعت و همکاری پیش برویم، می‌توانیم از دل این گذار، آینده‌ای روشن بسازیم.این نکته را بارها کارآفرینان ما همانند سربازان خط اول اثبات کردند و من امیدوارم که بازهم می توانند فردای روشن را بسازند.