دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی

ساختارهای صحیح علمی و کارشناسی ذی‌ربط، برآمده از بدنه دانشگاهی هستند/ ایجاد مجتمع های آموزش عالی مطابق با استاندارد توسعه علمی باشد

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری از همدان: بسیج دانشجویی ، انجمن علمی ، شورای صنفی دانشکده مدیریت و حسابداری (رزن) دانشگاه بوعلی سینا طی نامه ای خطاب به دانشگاه علوم پزشکی استان همدان نسبت به پیامدهای تاسیس«مجتمع آموزش عالی سلامت رزن» بدون در نظر گرفتن استانداردهای توسعه علمی هشدار دادند.

متن نامه بدین شرح است:

 پس از تهیت و احترام، بر اساس گزارش‌های منتشرشده در رسانه ها، از موافقت وزیر بهداشت با تأسیس «مجتمع آموزش عالی سلامت رزن» خبر داده‌اند. گفته شده است راه‌اندازی این مجتمع آموزش عالی می‌تواند فرصت ارزشمندی برای تربیت نیروهای متخصص در رشته‌های پیراپزشکی ایجاد کند، ما تشکل های دانشجویی دانشکده مدیریت و حسابداری رزن دانشگاه بوعلی سینا، منکر حسن نیت و انگیزه‌های خیرخواهانه نماینده محترم مجلس و فرماندار محترم نیستیم؛ مسلماً قصد ایشان خدمت و توسعه شهرستان است. اما با تحلیل دقیق‌تر و در نظر گرفتن تجارب دانشکده موجود در این شهرستان و سایر شهرستان های مشابه در استان و حتی کشور و عطف به مصوبه مهم شورای عالی انقلاب فرهنگی در ارتباط با آمایش آموزش عالی به این نتیجه‌ رسیده‌ایم که تأسیس پردیس‌ها یا دانشکده‌های دانشگاهی بدون تناسب با بوم و ظرفیت‌های واقعی شهرستان، غالباً با مشکلات ساختاری متعددی روبه‌رو بوده که نه تنها به عدالت آموزشی کمک نکرده، بلکه موجب توزیع ناکارآمد منابع و ایجاد انتظارات بی‌پاسخ منجر شده است.

این مشکلات را می‌توان در دو دسته کلی خلاصه کرد: ۱. مشکلات آموزشی و علمی: اساتید برجسته و مطرح به خاطر بُعد مسافت حاضر نیستند در شهرستان های کوچک حضور پیدا کنند و همین موضوع باعث کاهش کیفیت آموزش می شود. از زمان تأسیس این مراکز تنها حدود پنج درصد از فارغ‌التحصیلان بومی بوده‌اند و بیشتر دانشجویان پس از پایان تحصیل از این شهرها مهاجرت کرده‌اند. آمارها نشان می‌دهد که از ابتدای تأسیس دانشکده‌های اقماری، حدود ۶۰ درصد از دانشجویان ریزش داشته‌اند که بیانگر اشتباه در تداوم و برنامه‌ریزی این‌گونه مراکز است؛ آماری که در تمامی مراکز مشابه نیز به چشم می‌خورد. مگر نیاز شهرستان رزن به پرستار در هر سال چند نفر است؟ نهایتا هر سال بخواهید پنج نفر جدید جذب کنید. آیا لازم است برای تربیت این پنج نفر یک دانشکده مستقل تاسیس شود؟ پیشاپیش به شما قول میدهیم که دانش آموزان مستعد رزنی دانشگاه های معتبر و مرکز استان را انتخاب خواهند کرد و این دانشکده جدیدالتاسیس، مملو از دانشجویان غیر بومی خواهد شد. کسانی که بعد از فراغت از تحصیل در رزن نخواهند ماند.

۲. مشکلات رفاهی و زیرساختی: به دلیل عدم بازدهی ساختاری و عدم رعایت ملاحظات اقتصاد آموزش عالی، ناگزیر امکانات رفاهی و اسکان ارائه‌شده به دانشجویان غیراستاندارد بوده و حتی امکانات اولیه و حداقلی برای زندگی دانشجویی را تأمین نمی‌کنند. فاصله زیاد این مراکز از پردیس مرکزی دانشگاه نیز باعث شده دانشجویان از امکانات اصلی دانشگاه محروم شوند، در شرایطی جداافتاده قرار گیرند و پشتیبانی مؤثری دریافت نکنند. علاوه بر این، نبود امکانات تفریحی، ورزشی و فرهنگی فضای یکنواخت و کسالت‌باری را ایجاد کرده است. از سوی دیگر، سرانه هزینه دانشجویان در این مراکز نسبت به دانشگاه‌های مرکزی بسیار بالاست که این امر نشان‌دهنده هدررفت منابع عمومی و عدم بهره‌وری، برخلاف تأکیدات اسناد بالادستی است.

 با این استدلال‌ها و بر اساس تجارب پیشین، ایجاد واحد دانشگاهی جدید در شهرستان‌های رزن، نهاوند، تویسرکان و سایر مناطق مشابه نه تنها کمکی به توسعه پایدار منطقه و تحقق عدالت آموزشی نمی‌کند، بلکه احتمال تکرار اشتباهات گذشته و هدررفت منابع ملی را در پی خواهد داشت. به راستی چرا باید تعداد واحدهای دانشگاهی کشور ما، برابر با تعداد واحدهای دانشگاهی کشور چین باشد؟ آیا غیر از این است که عواقب چنین تصمیم های غلطی را مردم در طی سالیان تحمل می کنند؟

تجربه پانزده ساله توسعه دانشکده های اقماری دانشگاه بوعلی سینا در شهرستان های مختلف نشان می دهد که وجود یک دانشگاه پیام نور یا یک واحد دانشگاه آزاد در چنین شهرستان‌هایی کفایت می‌کند و شایسته است استعدادهای درخشان آن مناطق (که بحمدالله پرشمار هم هستند) برای ادامه‌ تحصیل به مرکز استان هدایت شوند و حتی بورسیه گردند تا بازگشتشان به شهرستان تضمین شود. باید بضاعت چنین شهرستان هایی به آموزش های مهارتی، فنی و کارآفرینیِ خُرد تخصیص یابد. آموزش های آکادمیک و رایگان بایستی در مراکز استان به صورتی با کیفیت ارائه گردد.

موضوع مهم‌تر دیگر، رعایت اصل تفکیک قوا مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. بر این اساس، امور اجرایی و تصمیم‌گیری در مورد ایجاد و انحلال واحدهای دانشگاهی در حیطه اختیارات قوه مجریه و تحت تصدی وزارتین بهداشت و علوم، تحقیقات و فناوری است. نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، با وجود حسن نیتی که دارند، حق دخالت در امور اجرایی را ندارند. لذا به طور جدی خواهشمندیم اجازه دهند ساختارهای صحیح علمی و کارشناسی ذی‌ربط، که برآمده از بدنه دانشگاهی هستند، بر اساس معیارهای علمی، اقتصادی و آماری درباره این موضوع مهم تصمیم‌گیری کنند. دخالت در این امور، علاوه بر ایجاد ناهماهنگی، موجب دور شدن از استانداردهای توسعه علمی کشور می‌شود.