علمی، پژوهشی و فناوری

کاهش خطاهای پزشکی و بهبود درمان با کمک هوش مصنوعی

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : 

دکتر محمدمهدی شیرمحمدی پیرامون «هوش مصنوعی در طب» با خبرنگار پایگاه خبری علم و فناوری به گفتگوی اختصاصی پرداخت.

هوش مصنوعی چطور در تشخیص زودهنگام بیماری ها همچون سرطان کمک می کند؟

هوش مصنوعی در حال حاضر باعث ایجاد تحولات عظیمی در حوزه پزشکی شده است. این فناوری در زمینه های مختلف تشخیص و درمان بیماری ها تا دارو و بهبود فرآیندهای بیمارستانی کاربرد فراوان دارد. هوش مصنوعی زیرشاخه‌هایی دارد، ما می توانیم از هوش مصنوعی استنتاج های مناسب تری بگیریم. زمانی ما از CPU استفاده می کردیم و چندین کار را همزمان برای ما انجام می داد، از GPU هم استفاده کردیم که هزاران کار مختلف را توانستیم انجام دهیم. امروز ما سخت افزار جدیدتری داریم به نام TPU که با آن بسیاری از کارها را می توانیم، انجام می دهیم.

این اتفاق باعث شد هوش مصنوعی بوجود آید و در رشته های مختلف بتواند کاربرد داشته باشد، بخشی از تحولات هوش مصنوعی در صنعت پزشکی اتفاق می افتد که ما معمولا با کمک هوش مصنوعی هم می توانیم دقت خود را بالا ببریم و هم می توانیم سرعت پردازش داده ها را بالاتر ببریم و هم می توانیم هزینه‌های خود را پایین تر آوریم و این پارامترها منجر به این شده که بازار هوش مصنوعی در صنعت پزشکی به شدت در سال‌های آینده بتواند افزایش یابد و بیشتر بتواند استفاده شود. یکی از آنها در بحث تشخیص بیماری ها این است که ما می توانیم از هوش مصنوعی استفاده کنیم، می توانیم تصاویر پزشکی همچون رادیولوژی، سی تی اسکن یا ام آر آی و تحلیل پزشکی را با استفاده از ابزارهای هوشمند همچون گوگل بیت مای تحلیل کنیم.

 بخش دیگری هم وجود دارد به نام «پروژه واتسون» که در موضوع شناسایی تومورها برای اینکه سرطانی که در داخل بدن وجود دارد به صورت زود هنگام تشخیص داده شود این تشخیص منجر به این شود که جلوی پیشرفت آن بیماری را بگیرد حتی مثلاً پروژه‌هایی وجود دارد که در این حوزه برای تشخیص مثلا بیماری چشمی استفاده می شود یا نمونه هایی که برای مثلا پردازش زبان طبیعی برای تحلیلی که روی پرونده های الکترونیکی سلامت وجود دارد، اتفاق می افتد.

یک بخش دیگری که هوش مصنوعی در صنعت پزشکی کارکرد پیدا کرده و بحث درمان‌های شخصی شده است یعنی بعضی مواقع هست ما می خواهیم در صنعت پزشکی یک پروتکل درمانی طراحی کنیم و این را بر اساس داده های قبلی انجام می دهند یعنی مثلا سن فرد را بدانند چقدر است؟ مثلا اطلاعات ژنتیکی فرد را داشته باشند، حتی سبک زندگی او را داشته باشند که بعد تناسب با اینها آن پروتکل درمانی را طراحی کنند یعنی بتوانیم ما پیش بینی پاسخ بیمار به داروها را با استفاده از هوش مصنوعی داشته باشیم. شما یک چیزی به نام شبکه عصبی شنیدید این شبکه عصبی به خودی خود یکی از اتفاقات بزرگ است، تحولات بزرگی را به وجود می آورد و در حوزه هوش مصنوعی هم تحولاتی که ما شاهد هستیم، همین اتفاق است.

آینده استفاده از ربات ها و هوش مصنوعی در جراحی به چه صورت خواهد بود؟ 

در بحث ربات های جراح، مثل ربات داوینچی که می تواند به عنوان یک دستیار خیلی خوب برای جراح ها استفاده شود و بتواند عملکرد و قابلیت های جراح را بالاتر ببرد و سرعت، دقت و هزینه ها را بتواند کاهش دهد یک بخش دیگر که در آن هوش مصنوعی می تواند کارکرد داشته باشد مباحث مربوط به پایه یک بیمار که مثلا پزشک می خواهد بداند چه وضعیتی دارد یا اصطلاحا کار مراقبت از بیمار را می خواهند به صورت ریموت از راه دور انجام دهند که در صنعت فناوری اطلاعات، اتفاقی که دارد می افتد در حوزه ای است که به آن «اینترنتِ چیزها» می گویند. همه چیز را بتوانند دوست داشته باشند، یک بخش هم دستگاه‌های پوشیدنی است که دارد اتفاق می افتد و در صنعت پزشکی از آن استفاده می کند.

 مثلا بتوانند اپلیکیشن‌هایی که می‌توانند نظارت بر سلامت داشته باشند در تشخیص های آریتمی قلب کمک کند یا مثلا چت بات های پزشکی که بتواند به عنوان مشاور اولیه برای یک بیمار استفاده شود، بداند که باید چکار کند. حتی حوزه هوش مصنوعی می تواند کار پیش بینی ریسک بیماری‌های مزمن مثل مثلا وضعیت دیابت یا وضعیت نارسایی قلبی را بتواند پیش بینی کند که فرد بتواند برای وضعیت و بهبود سلامت خود برنامه ریزی داشته باشد. اینها در حوزه هوش مصنوعی معمولا کارکرد دارد.

چه چالش های اخلاقی ممکن است در عرصه هوش مصنوعی و در تصمیم گیری های پزشکی می تواند وجود داشته باشد؟

چالش هایی در هوش مصنوعی در صنعت پزشکی وجود دارد، در حوزه پزشکی برخی مسائل اخلاقی است که می تواند حریم خصوصی باشد؛ یکی از آن حمله های بزرگی که جزء حمله های سایبری اتفاق افتاده است که هم در آمریکا و هم در انگلیس در سال ۲۰۲۴ داشتیم که آمده بودند یکسری باج افزارها حمله ای بود که هم در حوزه سلامت آمریکا اتفاق افتاد و در حدود ۱۰۰ میلیون آمریکایی اطلاعات مالی و پزشکی آنها در حوزه درمان به سرقت رفت که خود این حتی منجر به یکسری اختلال ها در سیستم های بیمارستانی و بیمه ای در سال 2024 در آمریکا شد.

 یا در حوزه سلامت انگلیس هم بخشی مربوط به خدمات آزمایشگاهی بود که باز یک باج افزاری روی آن قرار گرفت که یک هزار و 700 جراحی به دلیل عدم دسترسی به نتایج آزمایشی به تعویق افتاد و در حمله ای که در انگلیس اتفاق افتاد حدود 400 گیگابایت اطلاعات از نتایج آزمایش خون و اطلاعات بیماران لو رفته بود. کسانی که در این عرصه وارد می شوند این اطلاعات را باید بتوانند حفظ کنند؛ یکسری قوانین و مقرراتی وجود دارد که ممکن است در کشور ما هم اتفاق بیفتد اتحادیه اروپا در مجموعه قوانینی که می آید و تغییر می کند پیشتاز است و باید امنیت خدماتی که به افراد داده می شود، فراهم شود.

آیا هوش مصنوعی می تواند جایگزین پزشکان می شود؟ 

هوش مصنوعی جایگزین پزشکان نمی شود، بلکه ما از هوش مصنوعی به عنوان یک ابراز قدرتمند استفاده می کنیم؛ مثلا در رادیولوژی ممکن است پزشک گوشه هایی را متوجه نشده باشد هوش مصنوعی آن را شناسایی می کند. در حال حاضر هوش مصنوعی با یک دقت 95 درصدی می تواند به ما کمک کند؛ پروژه IPM به نام واتسون دارد کار می کند، روی تشخیص پروتکل هایی مثل تشخیص سرطان و پروتکل های درمانی که برای سرطان اتفاق می افتد برای داده‌های بالینی IPM آمده دارد کار می کند و یا شرکت گوگل تشخیص بیماری های چشمی را که منشأ آن بیماری مزمن دیابتی است از طریق «گوگل بیت مای» از طریق عنبیه آن را دنبال می کند.

سرمایه گذاری بیشتر در هوش مصنوعی می تواند منجر به کاهش خطاهای پزشکی و بهبود درمان شود و می تواند بهینه سازی زمان برای درمان بسیاری از هزینه ها را جبران کند و سلامت را می تواند برگرداند. بخشی از نکاتی که در حوزه هوش مصنوعی وجود دارد چالش های فرهنگی و روانی است. در مجموع این حوزه از جمله حوزه هایی است که به شدت گویا جلو می رود و ما احتیاج داریم که آن چارچوب های قانونی برای استفاده امن از داده های بیماران داشته باشیم که مانند اطلاعات بیماران در آمریکا و انگلیس که لو رفته بود آن موارد حتی برای ما هم اتفاق نیفتد.

آینده استفاده از ربات‌ها و هوش مصنوعی در جراحی به چه صورتی خواهد بود؟

 ربات ها هنوز آنقدر قدرتمند نشدند؛ آینده استفاده از ربات ها و هوش مصنوعی در جراحی بسیار هیجان انگیز است و انتظار می رود این فناوری ها تحولات عمیقی در نحوه انجام جراحی ها ایجاد کنند و مزایای فراوانی برای بیماران و جراحان به ارمغان آورد. بنابراین برای تحقق این پتانسیل، نیاز است چالش ها و ملاحظات مربوط به هزینه، تخصص و اخلاق به طور جدی باید مورد توجه قرار گیرند.

خبرنگار: فرزانه کیان پور

انتهای پیام/