توسعه مزارع خورشیدی در کشاورزی استان مرکزی الزامی شد

تأمین مالی ۴۰ پرونده تسهیلاتی توسط هر بانک عامل

علی صفری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی در سومین سمینار انرژی خورشیدی تأکید کرد:  توسعه مزارع خورشیدی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای حفظ امنیت غذایی و پایداری تولید است.

کاهش ۴۷ درصدی محصولات به دلیل قطعی برق

صفری با اشاره به خسارات ناشی از ناترازی برق اظهار داشت:  قطعی‌های مکرر برق در سال‌های اخیر موجب کاهش برداشت محصولات از ۷۵ تن به ۴۰ تن در برخی موارد شده است. 

وی تصریح کرد: استفاده از انرژی خورشیدی راهکار پایدار مقابله با این چالش‌هاست.

ظرفیت بالای استان مرکزی در جذب انرژی خورشیدی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی با اشاره به مزیت‌های اقلیمی این استان گفت:  استان مرکزی از نظر کیفیت تابش در زمره مناطق برتر کشور قرار دارد و زیرساخت‌های لازم در اکثر شهرستان‌ها فراهم شده است.

تسهیلات بانکی و تفاهم‌نامه سه‌جانبه

وی از الزام بانک‌های عامل به پذیرش حداقل ۴۰ پرونده تسهیلاتی برای هر بانک خبر داد و افزود:  تفاهم‌نامه‌ای میان شرکت توزیع برق، جهاد کشاورزی و بانک کشاورزی منعقد شده که روند اداری و دریافت تسهیلات را تسریع می‌کند.

استفاده از اراضی کم‌بازده بدون نیاز به مجوز ساخت

به گفته صفری، کشاورزان می‌توانند از اراضی کم‌بازده برای احداث نیروگاه خورشیدی استفاده کنند که این فرآیند نیاز به مجوز ساخت ندارد و تنها دریافت استعلام‌های ضروری کافی است.

اولویت استان: توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی با اشاره به اولویت‌دار بودن این طرح گفت:  از کشاورزان می‌خواهیم با تشکیل پرونده، فرصت ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی را مغتنم شمارند، چرا که در شرایط کنونی این تنها راهکار پایدار برای صیانت از تولید است.

مصرف بالای برق در کشاورزی عامل اصلی ناترازی در استان
محمود محمودی، مدیرعامل شرکت توزیع برق استان مرکزی، با اشاره به مصرف بالای برق در بخش کشاورزی گفت:  میانگین بهره‌برداری ۸۰ درصدی از ظرفیت موجود، مصرف واقعی در این بخش را بسیار بالا برده که یکی از دلایل اصلی ناترازی برق در استان مرکزی است.

اختصاص ۲۰۰ میلیارد ریال تسهیلات برای نیروگاه‌های خورشیدی

وی از اختصاص ۲۰۰ میلیارد ریال تسهیلات جدید برای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی ویژه بخش کشاورزی خبر داد و افزود:  این تسهیلات با حمایت استاندار و نمایندگان مجلس، در قالب طرح‌های حمایتی از طریق بانک‌های عامل پرداخت می‌شود.

ظرفیت ۳۰۰ مگاواتی بخش کشاورزی

محمودی با اشاره به آمار مصرف برق در بخش کشاورزی اظهار داشت:  ظرفیت بار مصرفی این بخش به ۳۰۰ مگاوات رسیده که ۱۴۰ مگاوات آن صرف پمپاژ مستقیم و ۱۶۰ مگاوات دیگر در سایر مصارف کشاورزی استفاده می‌شود.

پیشرفت پروژه‌های انرژی خورشیدی در استان

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی از راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت ۱۲ مگاوات خبر داد و گفت:  بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، این ظرفیت تا پایان برنامه به ۶۰ مگاوات خواهد رسید.

۱۴ پروژه ملی وزارت نیرو برای مدیریت ناترازی برق

وی همچنین از اجرای ۱۴ پروژه ملی وزارت نیرو در حوزه‌های تولید، انتقال، توزیع، کاهش تلفات، هوشمندسازی و مدیریت مصرف خبر داد و تأکید کرد:  مدیریت مصرف برق باید در اولویت قرار گیرد، چرا که استفاده از تجهیزات غیراستاندارد سرمایشی سهم عمده‌ای در ناترازی برق دارد.

هشدار درباره افزایش مصرف در فصل گرما

محمودی با اشاره به ظرفیت ۸۵ هزار مگاواتی مصرف برق کشور، هشدار داد:  با آغاز فصل گرما، بار مصرفی ناشی از سرمایش حدود ۳۷ هزار مگاوات افزایش می‌یابد که نقش مهمی در تشدید ناترازی برق ایفا می‌کند.

کشاورزی محور اصلی توسعه انرژی خورشیدی در کشور

مهندس غفاری، مدیر اجرایی و عضو هیأت مدیره انجمن ساتکا، در گفتگو با خبرنگاران بر ضرورت توسعه انرژی خورشیدی در بخش‌های مختلف تأکید کرد و گفت:  امروز بخش کشاورزی شامل چاه‌های آب، باغداری، شیلات، دامداری، طیور و گلخانه‌ها، اولویت اصلی برای بهره‌برداری از انرژی خورشیدی است.

کاربردهای گسترده انرژی خورشیدی

وی افزود:  این فناوری کاربردهای متنوعی دارد؛ از نصب پنل‌های خورشیدی روی پشت‌بام منازل مسکونی تا استفاده در بخش‌های دولتی، صنایع کوچک و بزرگ. همه این بخش‌ها می‌توانند به عنوان سرمایه‌گذار در حوزه انرژی پاک فعالیت کنند.

جهش جهانی به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر

غفاری با اشاره به روند جهانی توسعه انرژی‌های پاک تصریح کرد:در سطح جهانی، 80 تا 90 درصد نیروگاه‌های جدیدالتأسیس، خورشیدی و بادی هستند. در شرایطی که کشور با کمبود برق و محدودیت منابع گازی روبروست، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی تنها راهکار پایدار است.

عضو هیأت مدیره انجمن ساتکا هشدار داد: ایران با بحران جدی در تأمین انرژی روبرو است

دکتر کریمی، عضو هیأت مدیره انجمن ساتکا، تأکید کرد که انرژی خورشیدی از یک انتخاب به ضرورتی اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. وی با اشاره به آمار نگران کننده ناترازی برق گفت: در سال ۱۴۰۲ با کسری ۱۳ هزار مگاواتی برق مواجه بودیم که این رقم در سال ۱۴۰۳ به ۱۸ هزار مگاوات رسیده و پیش بینی می شود در سال ۱۴۰۴ به ۲۵ هزار مگاوات برسد. این ارقام نشان می دهد سرعت احداث نیروگاه های جدید پاسخگوی نیاز روزافزون کشور نیست.

وی به بحران گاز نیز اشاره کرد و افزود: متأسفانه در سال ۱۴۰۲ با کسری روزانه ۵۸۰ میلیون مترمکعب گاز مواجه بودیم. با ادامه این روند، ایران که دومین دارنده ذخایر گازی جهان است، تا سال ۱۴۱۰ به بزرگترین واردکننده گاز تبدیل خواهد شد. این در حالی است که ۸۰ درصد نیروگاه های کشور گازسوز هستند و آسیب پذیری زیادی دارند.

دکتر کریمی راهکار اصلی را توسعه نیروگاه های تجدیدپذیر دانست و توضیح داد: در سطح جهانی، نیروگاه های خورشیدی ارزان ترین و نیروگاه های بادی در رتبه دوم قرار دارند. کشورهای پیشرفته به سمت استفاده ۱۰۰ درصدی از انرژی های تجدیدپذیر حرکت کرده اند و ما نیز باید این مسیر را دنبال کنیم.

وی از مصوبه جدید وزارت نیرو برای تشویق کشاورزان به استفاده از انرژی خورشیدی خبر داد و گفت: بر اساس این مصوبه، چاه های کشاورزی که ۸۰ درصد از دیماند مصرفی خود را از نیروگاه خورشیدی تأمین کنند، از قطعی برق معاف خواهند بود. همچنین این واحدها می توانند چهار ماه از سال برق رایگان دریافت کنند و در هشت ماه دیگر برق تولیدی خود را به شبکه تزریق نمایند.

دکتر کریمی تأکید کرد: ترکیب انرژی های تجدیدپذیر مانند خورشیدی، بادی و زمین گرمایی می تواند به پایداری شبکه برق کشور کمک کند. ما باید هرچه سریعتر از وابستگی به نیروگاه های گازسوز بکاهیم و به سمت انرژی های پاک حرکت کنیم.

هزینه‌های احداث نیروگاه خورشیدی و نکات کلیدی برای کشاورزان

دکتر کریمی در ادامه سمینار به تشریح هزینه‌های احداث نیروگاه خورشیدی پرداخت و گفت: ساخت یک نیروگاه خورشیدی عمدتاً متکی بر دو تجهیز اصلی پنل و اینورتر است که حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد از کل هزینه‌ها را تشکیل می‌دهد.

وی افزود: ۱۰ درصد دیگر مربوط به هزینه‌های تابلوهای برق و کابل‌کشی است و ۱۰ درصد باقیمانده نیز به نصب و اجرای سیستم اختصاص دارد. البته این ارقام بسته به برند و کیفیت تجهیزات ممکن است متفاوت باشد.

نکات کلیدی برای سرمایه‌گذاری:

1. محاسبه هزینه‌های بلندمدت: هزینه سرمایه‌گذاری اولیه و تعمیرات باید برای بازه ۳۰ ساله محاسبه شود.
۲. تأکید بر کیفیت تجهیزات: به کشاورزان توصیه می‌کنیم حتماً از پنل‌های خورشیدی با برندهای معتبر استفاده کنند.
۳. اهمیت اینورتر: اینورتر در واقع قلب تپنده نیروگاه خورشیدی است و باید به کیفیت آن توجه ویژه‌ای داشت.

کشاورزان پیشرو در احداث نیروگاه‌های خورشیدی معرفی شدند

در بخشی از این سمینار، از کشاورزان پیشرویی که در زمین‌های کشاورزی خود نیروگاه خورشیدی احداث کرده‌اند، معرفی شدند در این مراسم که با هدف تشویق دیگر کشاورزان به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برگزار شد، تعدادی کشاورزکشاورز معرفی شدند.

بر این اساس، آقای روستایی از روستای داودآباد با احداث نیروگاه ۱۷۰ کیلوواتی به عنوان بزرگترین نیروگاه خورشیدی در بین کشاورزان حاضر شناخته شد. در رتبه‌های بعدی آقای رضایی از روستای سیرکن با نیروگاه ۱۶۰ کیلوواتی و آقای وفایی از روستای دهچال با نیروگاه ۱۰۰ کیلوواتی قرار گرفتند. دیگر کشاورزان شامل آقای پیرمحمدی از روستای خسبیجان (۱۰۰ کیلووات)، آقای طالبی از روستای طرمزد (۹۰ کیلووات)، آقای غیاث‌آبادی از روستای فراهان (۵۰ کیلووات) و آقایان کاظمی، نیک‌ملکی و ابراهیم‌آبادی از روستای محمدیه (هر کدام ۴۰ کیلووات) بودند. همچنین آقایان کمال‌آبادی و غیاث‌آبادی به ترتیب از روستاهای کمال‌آباد و غیاث‌آباد که هر کدام نیروگاه ۲۰ کیلوواتی احداث کرده‌انددر سمینار معرفی شده و عکسهای نیروگاه های آنها نشان داده شد.

اجرای ۱۰۰ پروژه خورشیدی برای کمیته امداد و کشاورزان استان مرکزی
دکتر نوازنی، مدیرعامل شرکت مهندسی پرنیان انرژی پاک مانا و نماینده رسمی تولید پنل‌های خورشیدی مانا انرژی، در این سمینار از اجرای موفقیت‌آمیز پروژه‌های خورشیدی در استان مرکزی خبر داد.

پروژه‌های اجتماعی و اقتصادی:

اجرای ۱۰۰ پروژه ۵ کیلوواتی برای کمیته امداد استان مرکزی با همکاری شرکت توزیع برق، که برای افراد تحت پوشش درآمد ماهانه ایجاد کرده است.

احداث نیروگاه‌های خورشیدی در بخش کشاورزی با مشارکت کشاورزان و شرکت مانا انرژی.

مزایای نیروگاه‌های خورشیدی برای چاه‌های کشاورزی:

۱. قطع نشدن برق تولید:

دیگر نیازی به موتورهای برق نیست و مشکل خاموشی در ساعات مدیریت بار وجود ندارد.

۲. درآمدزایی بلندمدت:

مثال: یک نیروگاه ۱۰۰ کیلوواتی با هزینه احداث ۳ میلیارد تومان، در ۶ ماه غیرفعال چاه‌ها (فصل غیرکشاورزی) ماهانه ۸۰ تا ۹۰ میلیون تومان از فروش برق درآمد دارد.

ویژگی‌های پنل‌های مانا انرژی:

طراحی شده برای ۳۰ سال تولید برق.

پس از ۳۰ سال تنها ۱۵٪ افت بازدهی دارند و ۸۵٪ توان خود را حفظ می‌کنند.

بازگشت سرمایه با خرید تضمینی برق توسط شرکت توزیع: ۳.۵ سال.

پرسش و پاسخ با کارشناسان:
در بخش پایانی سمینار، فرصتی برای پرسش‌های حضار از نمایندگان جهاد کشاورزی، توزیع برق و متخصصان نیروگاه‌های خورشیدی در نظر گرفته شد.

بررسی بازدهی و عمر مفید پنل‌های خورشیدی
محمود صالحی، کارمند جهاد کشاورزی، پرسید:  آیا نصب پنل‌های خورشیدی بازدهی اقتصادی دارد؟ عمر مفید این پنل‌ها چند سال است؟

دکتر نوازنی مدیرعامل شرکت پرنیان انرژی پاک مانا اظهار کرد: پنل های خورشیدی تولیدی شرکت مانا انرژی برای مدت ۳۰ سال طراحی شده‌اند و در این مدت به‌طور کامل برق تولید می‌کنند. طبق مستندات فنی و کاتالوگ محصول، پس از ۳۰ سال تنها ۱۵٪ افت بازدهی خواهند داشت، یعنی ۸۵٪ توان تولیدی خود را حفظ می‌کنند.

جزئیات اقتصادی پروژه:

بازگشت سرمایه: با خرید تضمینی برق توسط دولت (براساس نرخ‌های جدید)، سرمایه اولیه در ۳ سال و نیم بازمی‌گردد.

درآمدزایی پس از بازگشت سرمایه: تمامی سال‌های بعد از دوره بازگشت سرمایه، سود خالص محسوب می‌شود.

توجیه اقتصادی: این طرح کاملاً به‌صرفه است، چرا که پس از بازگشت سرمایه، برای تولید کننده درآمد پایدار و بدون دردسر ایجاد می‌کند.

پنل‌های خورشیدی نه‌تنها از لحاظ فنی قابلیت تولید بلندمدت دارند، بلکه از نظر اقتصادی نیز با بازدهی سریع و سودآوری مادام‌العمر، گزینه‌ای ایده‌آل برای سرمایه‌گذاری هستند.

نصب پنل‌های خورشیدی

آقای صفری گلخانه دار از شهر محلات سوال پرسید: در مورد نصب پنل‌های خورشیدی روی سقف مرغداری‌ها سوال دارم. با توجه به اینکه پنل‌ها باید زاویه اپتیمم و جهت‌گیری شمالی-جنوبی داشته باشند، آیا در مرغداری‌هایی که این اصول رعایت نشده، راندمان کاهش پیدا نکرده است؟ همچنین درباره تسهیلات این طرح اطلاعاتی دارید؟

مهندس نوازنی در پاسخ بیان کرد: سوال خوبی مطرح کردید. در ایران با بیش از 300 روز تابش مستقیم خورشید، در پروژه‌های جدیدتر به سمت کاهش زاویه پنل‌ها حرکت کرده‌ایم. دلیل این کار حل مشکل ناترازی انرژی در تابستان است، چرا که در این فصل خورشید با زاویه بازتری می‌تابد.

برای مرغداری‌ها و گلخانه‌ها:

1.     در استان مرکزی بهترین زاویه 33 درجه به سمت جنوب است.

2.     با خواباندن بیشتر پنل‌ها (کاهش زاویه) در تابستان، تولید را افزایش می‌دهیم.

3.     کاهش 5-7% بازدهی سالانه را با افزایش 5% تعداد پنل‌ها جبران می‌کنیم.

برای چاه‌های کشاورزی تسهیلات ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. بر اساس برنامه‌ریزی‌های سال ۱۴۰۴، حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان اعتبار مصوب شده که از طریق نهادهای حمایتی مانند صندوق کارآفرینی امید و بنیاد علوی قابل دسترسی خواهد بود. نکته مهم این است که حتی با دریافت وام معمولی نیز دوره بازگشت سرمایه شما حدود ۳٫۵ سال خواهد بود و خوشبختانه بسیاری از بانک‌های خصوصی نیز از این طرح‌ها حمایت می‌کنند. با توجه به عمر مفید ۳۰ ساله این تجهیزات، این سرمایه‌گذاری کاملاً اقتصادی و مقرون به صرفه است. اگر بتوانید تسهیلات کم‌بهره دریافت کنید، طبیعتاً سودآوری پروژه شما به مراتب بیشتر خواهد شد.

تجربه عملی کشاورزان از احداث نیروگاه خورشیدی

در پایان مراسم، دو کشاورز پیشرو که موفق به احداث نیروگاه خورشیدی شده بودند، تجربیات ارزشمند خود را با حضار به اشتراک گذاشتند.

کشاورز اول: علی رضا رضایی از منطقه قره کهریز اراک

احداث نیروگاه ۱۲۰ کیلوواتی 

هزینه کل پروژه: ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان

تسهیلات دریافتی: ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان با نرخ سود ۲۳٪

مدت زمان بهره‌برداری: ۱ ماه

کشاورز دوم: آقای حسینی با ۵ سال سابقه در انرژی خورشیدی

نیروگاه‌های احداث شده در مرغداری، گاوداری و زمین کشاورزی

توسعه تدریجی: سالانه به ظرفیت نیروگاه اضافه کرده است

درآمد ماهیانه نمونه: ۷۰-۸۰ میلیون تومان از نیروگاه ۱۰۰ کیلوواتی

تجربه پرداخت: در ۵ سال گذشته هیچ مشکلی در خرید تضمینی برق با شرکت توزیع نداشته‌ام

راهکار عملی: با قطعی ۵ ساعته برق کشاورزی، ۴ ماه است که با نیروگاه ۱۰۰ کیلوواتی مشکل قطعی برق ندارم.

این تجربیات عملی نشان داد که با وجود چالش‌های اولیه، نیروگاه‌های خورشیدی می‌توانند هم مشکل برق کشاورزان را حل کنند و هم منبع درآمد پایدار ایجاد نمایند.

نگارش: طاهره جوکار

انتهای گزارش/