علمی، پژوهشی و فناوری

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی همدان

هوش مصنوعی در خدمت یا بر ضد انسان؟

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری :

دکتر محمدمهدی شیرمحمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان و پژوهشگر حوزه فناوری‌های نوین، در گفتگویی تحلیلی با پایگاه خبری علم و فناوری در همدان درباره ابعاد استفاده از هوش مصنوعی در حوزه جنگ و امنیت، به تشریح تهدیدها و چالش‌های این فناوری پرداخت.

وی با تأکید بر اینکه هوش مصنوعی به‌زودی ماهیت نبردها را دگرگون خواهد کرد، افزود: دیگر نیازی نیست انسان‌ها آغازگر جنگ باشند. تصور میدان جنگی که در آن ربات‌ها تصمیم می‌گیرند، حمله می‌کنند و قربانی می‌گیرند، امروز دیگر یک سناریوی تخیلی نیست؛ بلکه واقعیتی فنی و امنیتی است که در حال شکل‌گیری است. 

شیرمحمدی با اشاره به سلاح‌های خودمختار، پهپادهای کشنده و تحلیل‌های مبتنی بر داده‌های ماهواره‌ای، هشدار داد: ورود سیستم‌های خودکار به میدان جنگ، نه‌تنها سرعت و دقت عملیات نظامی را افزایش می‌دهد، بلکه ممکن است کنترل را به طور کامل از دست انسان خارج کند. در صورت وقوع اشتباه یا خطا در تصمیم‌گیری هوش مصنوعی دیگر مشخص نیست چه کسی پاسخگو خواهد بود.

این استاد دانشگاه با اشاره به نقش مؤثر هوش مصنوعی در جنگ‌های اخیر، از جمله جنگ روسیه و اوکراین، گفت: حملات سایبری پیشرفته به زیرساخت‌های اوکراین، عملیات روانی با کمک ویدیوهای دیپ‌فیک و تحلیل‌های آنی داده‌های نظامی، همگی نشان‌دهنده تحول عمیق در مدل نبردها هستند.

این پژوهشگر حوزه فناوری‌های نوین با اشاره به اینکه بیش از ۵۰ کشور در حال حاضر یا از تسلیحات مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده می‌کنند یا در حال توسعه آن هستند، ابراز کرد: خلأهای حقوقی در سطح بین‌الملل موجب شده برخی کشورها بی‌محابا به تولید ابزارهایی بپردازند که توانایی هدف‌گیری و نابودی را بدون دخالت انسان دارند. این وضعیت، می‌تواند نقطه آغاز یک مسابقه تسلیحاتی جدید و خطرناک باشد.

وی همچنین به ترور دکتر فخری‌زاده اشاره کرد و یادآور شد: بر اساس گزارش نیویورک تایمز، این عملیات با استفاده از سلاحی خودمختار انجام شده بود؛ یک هشدار جدی درباره استفاده بی‌پروای هوش مصنوعی در اقدامات تروریستی بازدارندگی فناورانه؛ ضرورتی برای بقاء در نبردهای آینده است.

دکتر شیرمحمدی با تأکید بر لزوم ایجاد زیرساخت‌های بومی در حوزه دفاع هوشمند عنوان کرد: امروز، بازدارندگی دیگر صرفاً به موشک یا جنگنده محدود نمی‌شود؛ بلکه ما باید در برابر ربات‌های هوشمند، ربات‌هایی بازدارنده و خودآگاه بسازیم. همان‌طور که برخی شرکت‌های فناوری برای مقابله با جمع‌آوری غیرمجاز اطلاعات، سامانه‌هایی هوشمند طراحی کرده‌اند که به‌صورت خودکار حملات را شناسایی و دفع می‌کنند.

وی همچنین به سوءاستفاده برخی هکرها از مدل‌های زبانی عمومی مانند ChatGPT برای طراحی عملیات سایبری اشاره کرد و گفت: هوش مصنوعی در عین حال که می‌تواند ابزار صلح باشد، در صورت فقدان نظارت و قانونگذاری به ابزاری خطرناک برای جنگ تبدیل خواهد شد. 

این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد بیان کرد: جنگ آینده، جنگ الگوریتم‌هاست. سرعت تصمیم‌گیری، تحلیل داده و اجرای عملیات، از توانایی انسان فراتر می‌رود. کشورهایی که نتوانند بازدارندگی فناورانه متناسب با تهدیدات هوشمند ایجاد کنند، در معرض آسیب‌های جدی قرار خواهند گرفت. امروز زمان آن رسیده که سازوکارهای بین‌المللی و ملی برای تنظیم، قانونگذاری و مهار هوش مصنوعی در حوزه نظامی تدوین شود.

خبرنگار: فرزانه کیان پور

انتهای پیام/