زئولیت؛ از پژوهش تا تجاری‌سازی

دکتر مژگان زنده‌دل، دبیر علمی این کنفرانس، در سخنانی زئولیت را ماده‌ای معدنی با کاربردهای گسترده و حیاتی معرفی کرد و گفت: زئولیت ها که به صورت سنتزی نیز تولید می‌شوند، نقش عمده‌ای در صنایع پتروشیمی، کشاورزی، دامپروری و تصفیه آب ایفا می‌کنند و خوشبختانه کشور ما از ذخایر غنی این ماده برخوردار است.

حضور بین‌المللی و استقبال ملی

وی با اشاره به سابقه برگزاری این رویداد علمی افزود: این کنفرانس در ده دوره گذشته در سطح‌های بین‌المللی و ملی در دانشگاه‌های مختلف کشور برگزار شده و این دوره میزبانی با دانشگاه اراک بود. 
به گفته دبیر علمی کنفرانس، این دوره با استقبال چشمگیری مواجه شد به طوری که مهمانانی از چندین کشور خارجی به صورت حضوری و مجازی و همچنین شرکت‌کنندگانی از استان‌های مختلفی چون آذربایجان، خوزستان، تهران و سایر استان‌های همجوار در آن حضور یافتند. تعداد کل شرکت‌کنندگان در این رویداد ۳۱۳ نفر اعلام شد.

عرصه‌ای برای عرضه آخرین دستاوردها

دکتر زنده‌دل هدف اصلی این کنفرانس را ایجاد بستری برای تبادل یافته‌های نوین علمی دانست و تصریح کرد: در این کنفرانس، اساتید و دانشجویان آخرین یافته‌ها و کشفیات خود در این زمینه را ارائه می‌دهند و این فرصت ارزشمندی برای صنایع است تا با اعضای هیئت علمی و متخصصان برای حل چالش‌ها و توسعه همکاری‌ها ارتباط برقرار کنند.

تأکید بر پیوند علم و ثروت

در ادامه این مراسم، دکتر ذولفقاری، رئیس دانشگاه اراک، با تأکید بر ضرورت تجاری‌سازی علوم پایه اظهار داشت: تجاری‌سازی علم باید در علوم پایه مورد توجه ویژه قرار گیرد، چرا که تجارت امروز دنیا بر مبنای علوم پایه استوار شده است. 
وی با اشاره به نقش استارتاپ‌ها در توسعه فناوری خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاری استارتاپ‌ها در مرز دانش صورت می‌گیرد و دوره کنونی، دوره پسااستارتاپ‌ها است که از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

برای آشنایی بیشتر با موضوع محوری این کنفرانس، لازم است بدانیم:

زئولیت چیست؟ زئولیت‌ها مواد معدنی میکروپور (دارای روزنه‌های بسیار ریز) هستند که عمدتاً از آلومینوسیلیکات تشکیل شده‌اند. ساختار کریستالی منحصر به فرد آنها دارای حفره‌ها و کانال‌های میکروسکوپی است که ویژگی‌های جذبی و کاتالیستی استثنایی به آنها می‌بخشد.

چرا به زئولیت مولکول سیو می‌گویند؟ به دلیل ساختار کانالی و حفره‌ای، زئولیت‌ها مانند یک غربال مولکولی عمل می‌کنند. آنها می‌توانند مولکول‌های خاصی را بر اساس اندازه و شکل جذب کرده و به دام بیندازند و مولکول‌های دیگر را از خود عبور دهند. این خاصیت، کلید کاربرد آنها در تصفیه و جداسازی است.

کاربردهای علمی و صنعتی: مهم‌ترین کاربردهای زئولیت که در این کنفرانس مورد بحث قرار گرفت، شامل موارد زیر است:

کاتالیست در پتروشیمی: به عنوان کاتالیست در فرآیندهای شکستن مولکول‌های بزرگ نفت (کراکینگ) به سوخت‌های سبک‌تر مانند بنزین استفاده می‌شوند.

جاذب در تصفیه آب و هوا: توانایی بالایی در جذب فلزات سنگین، آمونیاک و سایر آلاینده‌ها از آب و هوا دارند.

کشاورزی هوشمند: به عنوان افزودنی در خاک، با حفظ رطوبت و مواد مغذی و رهاسازی تدریجی آنها، به بهینه‌سازی مصرف آب و کود کمک می‌کنند.

دامپروری: در تهیه خوراک دام به عنوان جاذب سموم و بهبود دهنده هضم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

دهمین کنفرانس زئولیت ایران با نمایش ظرفیت‌های علمی داخلی و ایجاد پل ارتباطی میان دانشگاه و صنعت، گام بلندی در راستای توسعه فناوری و کاربردهای این ماده راهبردی در صنایع کل کشور برداشت. تمرکز بر یافته‌های نوین در زمینه سنتز و طراحی زئولیت‌های نانو ساختار با کارایی بالاتر، از محورهای اصلی بحث و تبادل نظر این رویداد علمی بود.

خبرنگار: طاهره جوکار

انتهای خبر/