علمی، پژوهشی و فناوری

آشنایی با زیست بوم علم و فناوری ایران

کریدور توسعه صادرات و تبادل فناوری؛ گذرگاه جهانی شدن شرکت‌های دانش‌بنیان ایران

به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری : کریدور توسعه صادرات و تبادل فناوری طی سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های کلیدی در زیست‌بوم نوآوری و فناوری ایران شکل گرفته و به‌تدریج جایگاه ویژه‌ای در فرآیند بین‌المللی‌سازی شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور پیدا کرده است. این کریدور نه صرفاً یک مسیر صادراتی، بلکه بستری برای همگرایی دانش، فناوری و بازارهای جهانی محسوب می‌شود.

تاریخچه و شکل‌گیری

ایده ایجاد کریدور توسعه صادرات و تبادل فناوری از اوایل دهه ۱۳۹۰ مطرح شد؛ زمانی که شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها با چالش‌های متعدد در حوزه صادرات، از جمله ناآشنایی با قواعد تجارت بین‌الملل، پیچیدگی‌های استانداردسازی محصولات و کمبود ارتباطات جهانی مواجه بودند. هدف اصلی، طراحی سازوکاری بود که با اتصال توانمندی‌های فناورانه داخلی به بازارهای خارجی، موانع ساختاری صادرات دانش‌بنیان را کاهش دهد.

مأموریت‌ها و وظایف

این کریدور چند مأموریت کلیدی را دنبال می‌کند:

تسهیل فرآیند صادرات: از مرحله ارزیابی ظرفیت صادراتی شرکت‌ها تا تطبیق محصولات با استانداردهای مقصد.

آموزش و توانمندسازی: برگزاری دوره‌های تخصصی در زمینه تجارت بین‌الملل، بازاریابی صادراتی، و مدیریت زنجیره تأمین.

مشاوره حقوقی و قراردادی: کمک به شرکت‌ها در تنظیم قراردادهای بین‌المللی و رعایت قوانین کشور مقصد.

ایجاد ارتباطات بین‌المللی: فراهم‌کردن بستر حضور شرکت‌ها در نمایشگاه‌های جهانی، نشست‌های B2B و شبکه‌سازی با سرمایه‌گذاران خارجی.

حمایت از تبادل فناوری: تسهیل همکاری‌های فناورانه و انتقال دانش میان شرکت‌های ایرانی و طرف‌های خارجی.

اهداف و رویکردها

کریدور توسعه صادرات و تبادل فناوری با تمرکز بر تنوع‌بخشی به بازارهای هدف، افزایش سهم محصولات دانش‌بنیان در صادرات غیرنفتی و ارتقای برند ملی فناوری ایران طراحی شده است. رویکرد این کریدور بر پایه ایجاد ارزش افزوده در دو بعد اقتصادی و فناورانه است؛ به این معنا که صادرات صرفاً به فروش محصول محدود نمی‌شود، بلکه زمینه‌ای برای انتقال دانش فنی، توسعه مشترک محصولات و ارتقای جایگاه ایران در زنجیره ارزش جهانی فراهم می‌کند.

دستورالعمل‌ها و چارچوب اجرایی

بر اساس دستورالعمل‌های اجرایی، شرکت‌های فناور متقاضی پس از ثبت‌نام و ارزیابی توانمندی‌ها، از مجموعه‌ای از خدمات مرحله‌ای بهره‌مند می‌شوند. این خدمات از مشاوره‌های مقدماتی و کارگاه‌های آموزشی آغاز و در ادامه شامل معرفی به شرکای خارجی، حمایت از حضور در بازارهای هدف و در نهایت، پیگیری فرآیندهای صادراتی است. همچنین دستورالعمل‌ها بر همکاری میان نهادهای دولتی، پارک‌های علم و فناوری و بخش خصوصی تأکید دارند تا هم‌افزایی در کل زنجیره صادراتی ایجاد شود.

جایگاه در زیست‌بوم علم و فناوری

کریدور توسعه صادرات و تبادل فناوری اکنون به‌عنوان یکی از بازوهای اصلی تحقق اقتصاد دانش‌بنیان شناخته می‌شود. این ساختار نه تنها موجب رشد پایدار شرکت‌های فناور می‌شود، بلکه در سطح کلان، به افزایش تاب‌آوری اقتصاد ایران در برابر نوسانات بازار نفت و تحریم‌ها کمک می‌کند. در عین حال، با افزایش تعاملات فناورانه بین‌المللی، مسیر همگرایی زیست‌بوم نوآوری ایران با جریان‌های جهانی تسهیل می‌شود.