گفت‌وگوی علم‌وفناوری با پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی؛
چگونه یک همکار هوشمند دیجیتال، کار و خلاقیت ما را متحول می‌کند؟
احمدزاده گفت: در عصر حاضر که هوش مصنوعی به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی حرفه‌ای و شخصی ما تبدیل شده، یکی از مهارت‌هایی که می‌تواند تفاوت چشمگیری در بهره‌وری ایجاد کند، «پرامپت‌نویسی» است؛ هنری که به کمک آن می‌توان بهترین نتایج را از هوش مصنوعی گرفت.
به گزارش پایگاه خبری علم و فناوری از استان یزد : در عصر حاضر که هوش مصنوعی به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی حرفه‌ای و شخصی ما تبدیل شده، یکی از مهارت‌هایی که می‌تواند تفاوت چشمگیری در بهره‌وری ایجاد کند، «پرامپت‌نویسی» است؛ هنری که به کمک آن می‌توان بهترین نتایج را از هوش مصنوعی گرفت.
به مناسبت انتشار رسمی ChatGPT-5، پیشرفته‌ترین نسخه مدل زبانی OpenAI، با محمدرضا احمدزاده، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد و پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی، درباره اهمیت این مهارت و ویژگی‌های نسل جدید ChatGPT گفت‌وگویی انجام دادیم.
جناب دکتر احمدزاده، چرا پرامپت‌نویسی را یکی از مهارت‌های ضروری آینده می‌دانید؟
احمدزاده: پرامپت، مثل نقشه‌ای است که به هوش مصنوعی می‌دهید تا بداند به کجا برود و چگونه حرکت کند. اگر پرامپت دقیق باشد—با مشخص کردن نقش مدل، هدف کاربر، قالب خروجی، و حتی لحن پاسخ—مدل پاسخ‌های خلاق‌تر، مرتبط‌تر و کاربردی‌تری تولید می‌کند. در مقابل، یک پرامپت مبهم مثل دادن آدرس نصفه‌نیمه به راننده تاکسی است؛ معلوم نیست کجا برسید.
نسخه ۵ چه تفاوت‌های کلیدی با نسخه‌های قبلی دارد؟
احمدزاده: ChatGPT-5 که در ۷ اوت ۲۰۲۵ معرفی شد، نه‌تنها از نظر قدرت پردازش و کیفیت پاسخ‌ها پیشرفت چشمگیری داشته، بلکه ساختار آن بازطراحی شده است. این مدل سه زیرسیستم دارد:
۱. مدل پاسخ‌دهی سریع برای پرسش‌های ساده و کوتاه.
۲. مدل استدلال عمیق که نیاز به تحلیل و reasoning چندمرحله‌ای دارد.
۳. روتر هوشمند که بر اساس نوع پرسش، هدف کاربر و حتی میزان پیچیدگی موضوع، بهترین زیرمدل را انتخاب می‌کند.
از نظر توان پردازش، در نسخه API می‌تواند تا ۴۰۰ هزار توکن ورودی و ۱۲۸ هزار توکن خروجی را مدیریت کند—عددی که برای پروژه‌های بزرگ پژوهشی یا پردازش متن‌های طولانی فوق‌العاده است.
در نسخه جدید، مسئله خطا یا همان «توهم» مدل چقدر بهبود یافته؟
احمدزاده: در ChatGPT-5 شاهد کاهش محسوسی در خطاهای محتوایی هستیم. الگوریتم‌های تشخیص و اصلاح پاسخ‌های نادرست پیشرفته‌تر شده‌اند و مدل به‌طور فعال تلاش می‌کند منبع یا توضیح پشت هر پاسخ را ارائه کند. این یعنی کاربر می‌تواند با اطمینان بیشتری از پاسخ‌ها استفاده کند، به‌ویژه در حوزه‌های حساس مثل پزشکی، حقوق یا آموزش.
قابلیت‌های جدید چندرسانه‌ای چه فرصت‌هایی ایجاد می‌کند؟
احمدزاده: این نسخه کاملاً مولتی‌مدال است. یعنی می‌تواند همزمان با متن، تصویر، ویدئو و حتی صوت کار کند. تصور کنید یک مدرس بتواند از مدل بخواهد هم اسلایدهای آموزشی بسازد، هم ویدئو و هم نمونه تمرین‌های تعاملی آماده کند. علاوه بر این، ChatGPT-5 به وب جست‌وجو، تحلیل داده، و حتی ابزارهایی مثل Canvas و تولید تصویر مجهز شده است.
عملکرد ChatGPT-5 در برنامه‌نویسی چطور است؟
احمدزاده: این نسخه در تست‌های بین‌المللی کدنویسی به سطح SOTA جهانی رسیده است. در بنچمارک SWE Verified نمره ۷۴.۹٪ و در Aider Polyglot ۸۸٪ کسب کرده—یعنی هم در تولید کد و هم در طراحی رابط کاربری برتری محسوسی نسبت به نسخه‌های قبلی دارد. در وظایف عامل‌محور (Agentic) مثل اجرای زنجیره ابزارها یا دستورالعمل‌های چندمرحله‌ای نیز نمره ۹۶ تا ۹۷٪ گرفته است.
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های ChatGPT-5، شخصی‌سازی است. کمی توضیح می‌دهید؟
احمدزاده: کاربران می‌توانند شخصیت گفت‌وگو را تغییر دهند—مثلاً مدل را به یک «شنونده» آرام یا یک «منتقد» صریح تبدیل کنند. حتی حالت صوتی (Voice Mode) اکنون هوشمندتر است و بر اساس لحن و احساس کاربر، پاسخ‌ها را تطبیق می‌دهد. اتصال به Gmail و Google Calendar هم به مدل اجازه می‌دهد وظایف شخصی را مدیریت کند، از ایمیل‌نویسی گرفته تا برنامه‌ریزی جلسات.
با این پیشرفت‌ها، آینده پرامپت‌نویسی را چگونه می‌بینید؟
احمدزاده: همان‌طور که امروز سواد دیجیتال یک ضرورت است، پرامپت‌نویسی هم به بخشی از مهارت‌های پایه هر فرد تبدیل خواهد شد. به نظر من در چند سال آینده، این مهارت حتی در آموزش رسمی مدارس و دانشگاه‌ها گنجانده می‌شود. هرچه تعامل ما با مدل هوشمندتر باشد، خروجی ارزشمندتر و کارآمدتری دریافت می‌کنیم—فرقی ندارد کاربر یک پژوهشگر دانشگاهی باشد یا یک دانش‌آموز دبیرستانی.
گفت وگو از ندا دهقانی زاده
انتهای پیام/
1403/03/22 12:05
1403/03/22 11:56
1403/03/22 11:46
1403/03/22 11:37
1403/03/22 11:34
1403/03/22 10:14
1403/03/22 09:34
1403/03/22 09:32
1403/03/22 08:53